Γιατί κρυώνουμε μέσα στο σπίτι περισσότερο απ’ ό,τι έξω
Πολλοί το έχουν ζήσει και δυσκολεύονται να το εξηγήσουν. Βγαίνουν έξω στο κρύο και νιώθουν πιο ανεκτά, αλλά μόλις επιστρέφουν στο σπίτι αρχίζουν να παγώνουν. Το φαινόμενο μοιάζει παράλογο, όμως έχει συγκεκριμένες αιτίες.
Η αίσθηση κρύου δεν εξαρτάται μόνο από τη θερμοκρασία του αέρα. Το σώμα αντιδρά στο περιβάλλον συνολικά, και ειδικά στις επιφάνειες που το περιβάλλουν. Όταν αυτές παραμένουν ψυχρές, δημιουργούν μια συνεχή αίσθηση δυσφορίας.
Έτσι εξηγείται γιατί ένας χώρος μπορεί να δείχνει «θερμός» στο θερμόμετρο, αλλά να νιώθεται παγωμένος. Το πρόβλημα δεν βρίσκεται πάντα στη θέρμανση, αλλά στο πώς συμπεριφέρεται το ίδιο το σπίτι.
Η διαφορά ανάμεσα στο πραγματικό και το «αισθητό» κρύο
Σε εξωτερικούς χώρους, το σώμα κινείται, εκτίθεται στον ήλιο και προσαρμόζεται πιο εύκολα. Ακόμα και σε χαμηλές θερμοκρασίες, η αίσθηση κρύου συχνά παραμένει ελεγχόμενη. Μέσα στο σπίτι όμως, οι συνθήκες αλλάζουν.
Όταν οι τοίχοι, τα δάπεδα και τα κουφώματα είναι κρύα, απορροφούν θερμότητα από το σώμα. Αυτή η συνεχής ανταλλαγή κάνει τον χώρο να φαίνεται πιο ψυχρός απ’ ό,τι είναι στην πραγματικότητα. Το αποτέλεσμα γίνεται πιο έντονο όταν καθόμαστε ακίνητοι για πολλή ώρα.
Γι’ αυτό και πολλοί περιγράφουν ότι «παγώνουν» στον καναπέ, ενώ έξω μπορούν να σταθούν χωρίς πρόβλημα. Η αίσθηση δεν είναι ψυχολογική· είναι φυσική αντίδραση του οργανισμού.
Όταν το σπίτι δεν συνεργάζεται με τη θέρμανση
Η θέρμανση ανεβάζει τη θερμοκρασία του αέρα, αλλά δεν αλλάζει άμεσα τη θερμοκρασία των επιφανειών. Αν το σπίτι χάνει θερμότητα συνεχώς, οι τοίχοι και τα παράθυρα παραμένουν ψυχρά για μεγάλο διάστημα. Αυτό ακυρώνει μέρος της προσπάθειας της θέρμανσης.
Σε τέτοιες περιπτώσεις, το καλοριφέρ δουλεύει, αλλά το αποτέλεσμα δεν γίνεται ποτέ πραγματικά αισθητό. Ο χώρος ζεσταίνεται αργά και κρυώνει γρήγορα. Η αίσθηση κρύου επιμένει, ακόμα κι όταν η κατανάλωση ενέργειας αυξάνεται.
Αυτό είναι και το σημείο όπου γεννιέται το ερώτημα. Πώς γίνεται να κρυώνουμε περισσότερο μέσα στο σπίτι απ’ ό,τι έξω; Η απάντηση δεν αφορά την αντοχή μας στο κρύο, αλλά τη συμπεριφορά του ίδιου του κτιρίου.
Γιατί τα παράθυρα παίζουν τόσο μεγάλο ρόλο
Τα παράθυρα αποτελούν από τα πιο αδύναμα σημεία ενός σπιτιού. Ακόμα και όταν είναι κλειστά, παλιά κουφώματα και μονά τζάμια επιτρέπουν στο κρύο να «μπαίνει» μέσω ακτινοβολίας και ρευμάτων αέρα. Το αποτέλεσμα δεν είναι πάντα εμφανές, αλλά γίνεται αισθητό στο σώμα.
Όταν στεκόμαστε κοντά σε παράθυρο, το σώμα χάνει θερμότητα προς την ψυχρή επιφάνεια του τζαμιού. Αυτό δημιουργεί μια τοπική αίσθηση κρύου που επηρεάζει όλο τον χώρο. Η θέρμανση προσπαθεί να καλύψει αυτή την απώλεια, αλλά συχνά δεν προλαβαίνει.
Γι’ αυτό πολλοί αποφεύγουν συγκεκριμένα σημεία του σπιτιού τον χειμώνα. Δεν πρόκειται για ιδιοτροπία, αλλά για αντίδραση του οργανισμού στις θερμικές συνθήκες του χώρου.
Όταν το κρύο «συσσωρεύεται» στο σπίτι
Σε σπίτια με συνεχείς απώλειες, το κρύο δεν φεύγει εύκολα. Οι τοίχοι και τα δάπεδα παραμένουν ψυχρά ακόμα και μετά από ώρες θέρμανσης. Το σπίτι χρειάζεται περισσότερο χρόνο για να αποκτήσει μια σταθερή θερμική ισορροπία.
Αυτό εξηγεί γιατί η θέρμανση φαίνεται να μην αποδίδει άμεσα. Ο χώρος δεν ζεσταίνεται ομοιόμορφα και η αίσθηση άνεσης καθυστερεί. Το σώμα συνεχίζει να αντιλαμβάνεται το περιβάλλον ως ψυχρό, παρά την αύξηση της θερμοκρασίας του αέρα.
Σε αυτές τις συνθήκες, το σπίτι «δουλεύει» ενάντια στη θέρμανση. Η ενέργεια που παράγεται δεν μετατρέπεται σε άνεση, αλλά χάνεται για να ζεστάνει πρώτα τις ψυχρές επιφάνειες.
Γιατί το πρόβλημα είναι δομικό και όχι θέμα κακής θέρμανσης
Όταν ένα σπίτι δεν κρατά τη θερμότητα, το πρόβλημα δεν βρίσκεται στην ανεπάρκεια της θέρμανσης, αλλά στην ίδια τη δομή του. Αν το κέλυφος του κτιρίου δεν είναι σωστά μονωμένο, οι θερμικές απώλειες γίνονται τόσο μεγάλες που καμία θέρμανση δεν μπορεί να τις καλύψει.
Αυτό το φαινόμενο είναι τόσο κοινό που έχει αναγνωριστεί ως βασική αιτία αυξημένων ενεργειακών καταναλώσεων από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την Ενέργεια, η οποία επισημαίνει ότι τα κτίρια που δεν έχουν κατάλληλη θερμομόνωση ευθύνονται για μεγάλο μέρος της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας στην Ευρώπη.
Στην Ελλάδα, το πρόβλημα είναι ακόμα πιο έντονο, καθώς πολλά κτίρια κατασκευάστηκαν χωρίς επαρκή θερμομόνωση. Αυτό οδηγεί σε συνεχείς θερμικές απώλειες, γεγονός που αυξάνει την ανάγκη για περισσότερη θέρμανση και παράλληλα αυξάνει τους λογαριασμούς ενέργειας.
Η λύση βρίσκεται στον ολοκληρωμένο σχεδιασμό θερμομόνωσης. Όπως αναφέρει το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, η αναβάθμιση της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων είναι απαραίτητη για τη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής.
Το σπίτι πρέπει να λειτουργεί ως «θερμική ασπίδα»
Για να μην χάνεται η θερμότητα, το κτίριο πρέπει να λειτουργεί σαν ασπίδα που συγκρατεί τη ζέστη. Η σωστή μόνωση των τοίχων, των ταράτσων και των παραθύρων μπορεί να κάνει τη διαφορά. Όταν αυτές οι επιφάνειες είναι επαρκώς μονωμένες, η θερμότητα δεν διαφεύγει και ο χώρος παραμένει ζεστός.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την Ενεργειακή Απόδοση Κτιρίων τονίζει ότι τα κτίρια πρέπει να πληρούν συγκεκριμένα ενεργειακά πρότυπα για να μειωθούν οι θερμικές απώλειες και η κατανάλωση ενέργειας. Στην Ελλάδα, ο Κανονισμός Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων (ΚΕΝΑΚ) καθορίζει τις απαιτήσεις για τη θερμομόνωση και τη συνολική ενεργειακή απόδοση των κτιρίων.
Πριν προχωρήσετε σε οποιαδήποτε παρέμβαση, είναι απαραίτητο να γίνει μια ενεργειακή αξιολόγηση του κτιρίου. Αυτή η αξιολόγηση μπορεί να γίνει μέσω του συστήματος BuildingCert, το οποίο παρέχει τα απαιτούμενα πιστοποιητικά για την ενεργειακή κατάσταση του κτιρίου, βοηθώντας να εντοπιστούν οι περιοχές που χρειάζονται βελτίωση.
Πότε αξίζει να επενδύσουμε σε θερμομόνωση
Η αναβάθμιση της θερμομόνωσης αξίζει όταν το σπίτι παρουσιάζει συνεχείς απώλειες θερμότητας, όταν η θέρμανση δουλεύει συνεχώς χωρίς να αποδίδει, ή όταν η αίσθηση του κρύου παραμένει ακόμα και με το καλοριφέρ ανοιχτό. Η σωστή μόνωση όχι μόνο μειώνει την κατανάλωση ενέργειας, αλλά αυξάνει και την αξία του ακινήτου, σύμφωνα με τα πρότυπα που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τα κτίρια.
Είναι σημαντικό να αναγνωρίσετε τα αδύναμα σημεία του σπιτιού πριν προχωρήσετε σε εργασίες θερμομόνωσης. Αν το σπίτι σας είναι παλιό, οι πιθανότητες να έχει θερμικές απώλειες είναι υψηλές. Όπως αναφέρει το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, η ενεργειακή αναβάθμιση είναι ένα από τα πιο αποδοτικά εργαλεία για την καταπολέμηση των ενεργειακών προβλημάτων στα σπίτια.
Συμπεράσματα: Τι να κάνετε τώρα
Αν το σπίτι σας συνεχίζει να κρυώνει παρά τη θέρμανση, ίσως ήρθε η ώρα να σκεφτείτε την ενεργειακή αναβάθμιση. Η μόνωση του κτιρίου, οι σωστές επιλογές υλικών και η ενεργειακή αξιολόγηση μπορούν να βελτιώσουν σημαντικά την άνεση και να μειώσουν τους λογαριασμούς ενέργειας.
Μην περιμένετε να ξοδέψετε περισσότερα χρήματα για κακή απόδοση. Η ενέργεια είναι πολύτιμη και η σωστή μόνωση είναι το πρώτο βήμα για ένα σπίτι που θα είναι ζεστό όλο το χειμώνα.
